Pracodawca, przed podjęciem decyzji o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę, powinien sprawdzić, czy nie podlega on ochronie przed zwolnieniem. Tak jest m.in. w przypadku pracowników tuż przed emeryturą.
Pracownicy, którzy są bliscy osiągnięcia wieku emerytalnego, czyli:
- kobieta pracownica – gdy skończyła 56 lat
- mężczyzna pracownik – gdy skończył 61 lat
– podlegają ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem. Ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym dotyczy wyłącznie wypowiedzenia, co oznacza, że pracodawca jest uprawniony do rozwiązania umowy o pracę takiego pracownika bez wypowiedzenia, czyli z winy pracownika (zwolnienie dyscyplinarne) i bez winy pracownika.
Rozróżnia się dwa rodzaje wieku emerytalnego:
- normalny, czyli powszechny wiek emerytalny – 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn
- obniżony wiek emerytalny, który przysługuje określonym grupom zawodowym, na przykład górnikom.
Ochrona przed wypowiedzeniem obowiązuje pracowników w obu przypadkach – i powszechnym, i obniżonym wieku emerytalnym. Oznacza to, że pracownicy, którzy wykonują pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i w związku z tym dotyczy ich obniżony wiek emerytalny (potocznie: wcześniejsza emerytura), również będą chronieni.
Pracownik nabywa tę ochronę pod warunkiem, że jego okres zatrudnienia umożliwia uzyskanie prawa do emerytury, gdy osiągnie wiek emerytalny. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawo do emerytury po osiągnięciu 60/65 lat nabędzie każdy, kto przepracował chociaż jeden dzień na podstawie stosunku pracy, od którego zostały uiszczone składki na ubezpieczenia społeczne.
Kiedy ochrona jest wyłączona?
Ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę nie będzie obowiązywała wtedy, gdy:
- pracownik uzyska prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, nie będzie miało znaczenia, czy pracownik uzyska prawo do renty przed okresem ochronnym czy już w jego trakcie,
- jeśli firma ogłosi upadłość, otworzy postępowania sanacyjne lub zostanie zlikwidowana. W przypadku zwolnień grupowych pracownikowi w wieku przedemerytalnym będzie można złożyć wypowiedzenie zmieniające (zobacz zwolnienia grupowe).