Choć najszerszą ochroną są objęte osoby prywatne – kupujący bez faktury czy rachunku na firmę, to od 1 stycznia 2021 roku przedsiębiorcy mogą korzystać z niektórych instytucji ochrony konsumenckiej. Mogą np. odstąpić w ciągu 14 dni od umowy zawartej przez internet.

Przedsiębiorca, jako strona profesjonalna, nie skorzysta z większości narzędzi ochrony prawnej przewidzianych dla konsumentów – przede wszystkim dlatego, że umowy między przedsiębiorcami mogą być kształtowane w zasadzie dowolnie. Nie dotyczą ich ograniczenia związane z klauzulami niedozwolonymi. Wynika to z przekonania, że firmy są sobie równe, więc jeśli zawierają między sobą umowy, dokładnie je czytają i świadomie podpisują.

Od stycznia 2021 roku przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG w konkretnych przypadkach mogą korzystać ze zwiększonej ochrony ich praw, w szczególności:

  • umowy zawierane z nimi przez sprzedających nie mogą zawierać klauzul niedozwolonych
  • skorzystają z szerszej ochrony przy okazji rękojmi
  • mogą odstąpić od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy w ciągu 14 dni.

Umowy zawierane z konsumentami nie mogą zawierać postanowień, które w rażący sposób naruszają ich interesy lub są niezgodne z dobrymi obyczajami. Od 1 stycznia 2021 roku ma to zastosowanie do osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, gdy z treści zawieranej umowy będzie wynikało, że nie posiada ona dla przedsiębiorcy charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Klauzule niedozwolone i zakaz ich stosowania nie dotyczą umów zawieranych między przedsiębiorcami, którzy kupują na potrzeby prowadzonej działalności.

Gwarancja i rękojmia dla przedsiębiorcy

Prawo przewiduje dwa instrumenty ochrony uprawnień przysługujących każdemu kupującemu, gdy zakupiona rzecz czy usługa ma jakieś wady.
Przedsiębiorca ma prawo zgłosić wadę sprzedającemu, czyli skorzystać z rękojmi, jeżeli wada zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od wydania rzeczy. W przypadku nieruchomości to prawo dotyczy wad stwierdzonych przed upływem pięciu lat. Jest to odpowiedzialność powstająca z mocy prawa, w przypadku wystąpienia wady fizycznej, czyli niezgodności rzeczy sprzedanej z umową.

W tej sytuacji przedsiębiorcy przysługują następujące żądania wobec sprzedającego:

  • żądanie obniżenia ceny – w proporcji, w jakiej wartość rzeczy wadliwej pozostaje w stosunku do wartości rzeczy niewadliwej
  • prawo odstąpienia od umowy – skutkujące obowiązkiem zwrotu wzajemnie spełnionych świadczeń – uprawnienie to przysługuje jedynie w sytuacji, w której wada rzeczy jest istotna, czyli uniemożliwiająca korzystanie z niej w sposób zgodny z jej przeznaczeniem i właściwościami
  • żądanie naprawy
  • żądanie wymiany na rzecz wolną od wad.

Od 1 stycznia 2021 roku w przypadku przedsiębiorców, którzy są osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w CEIDG, gdy z treści zawieranej umowy wynika, że nie posiada ona dla takiej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej:

  • sprzedawca ma obowiązek rozpatrzenia reklamacji z tytułu rękojmi w terminie 14 dni kalendarzowych od jej złożenia. Do końca 2020 roku ten termin był zastrzeżony wyłącznie dla konsumentów
  • obowiązuje domniemanie, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili wydania towaru kupującemu, jeśli została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy. Oznacza to, że przedsiębiorca, któremu będą przysługiwać prawa konsumenta, nie będzie musiał udowadniać istnienia wady sprzedającemu. Nie będzie też tracił uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie zakupu i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku, gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu.

Od 1 stycznia 2021 roku do odstąpienia od umowy przysługuje także osobom fizycznym prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, które zawrą umowę bezpośrednio związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy będzie wynikało, że nie posiada ona dla nich charakteru zawodowego.

Pozostali przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność na przykład w postaci spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie będą mogli korzystać z tego uprawnienia.