Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych to narzędzie walki z praniem pieniędzy. Dla firm – obowiązek. Dla państwa – narzędzie kontroli.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) działa od 2019 roku na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Jego celem jest identyfikacja osób fizycznych sprawujących faktyczną kontrolę nad spółkami i innymi podmiotami gospodarczymi.

Rejestr jest prowadzony przez ministra finansów i obejmuje m.in. spółki z o.o., spółki akcyjne (niepubliczne), komandytowe, jawne, fundacje i spółdzielnie. Każdy z tych podmiotów ma obowiązek zgłosić do CRBR dane swojego beneficjenta rzeczywistego.

Kto to jest beneficjent rzeczywisty?

To osoba fizyczna, która faktycznie sprawuje kontrolę nad firmą – najczęściej poprzez posiadanie powyżej 25% udziałów lub głosów, bezpośrednio lub pośrednio. Jeśli nie da się takiej osoby jednoznacznie wskazać, beneficjentem może być osoba zajmująca najwyższe stanowisko kierownicze w spółce.

Zgłaszanie danych do CRBR – obowiązki i konsekwencje

Spółki zarejestrowane po 13 października 2019 r. mają 7 dni od rejestracji w KRS na zgłoszenie danych do CRBR. Spółki zarejestrowane wcześniej miały na to czas do 13 lipca 2020 r. Zgłoszenia mogą dokonać tylko osoby uprawnione do reprezentacji spółki – nie pełnomocnicy.

Brak zgłoszenia? Grozi kara do 1 mln zł.

Zgłoszenie odbywa się elektronicznie i musi zawierać oświadczenie o prawdziwości danych – pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Nadchodzą zmiany: CRBR nie będzie już w pełni jawny

W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE oraz implementacją tzw. dyrektywy AML6, Polska przygotowuje zmiany ograniczające publiczny dostęp do CRBR. Obecnie każdy może bezpłatnie sprawdzić dane beneficjentów rzeczywistych dowolnej spółki. Po zmianach – już nie. Co oznacza ta zmiana? Z jednej strony – ograniczenie jawności, aby chronić dane osobowe. Z drugiej – utrudnienie przejrzystości obrotu gospodarczego, szczególnie tam, gdzie kontrola właścicielska bywa niejasna.

Co powinieneś zrobić jako przedsiębiorca?

  • Sprawdź, czy Twoja spółka jest objęta obowiązkiem zgłoszeniowym do CRBR.
  • Upewnij się, że dane Twoich beneficjentów są aktualne.
  • Zgłaszaj zmiany w terminie – masz na to 7 dni od ich zaistnienia.
  • Śledź zmiany legislacyjne dotyczące dostępu do rejestru – mogą wpływać na Twoje obowiązki informacyjne i relacje z kontrahentami.