Od 1 stycznia 2025 roku ma wejść w życie nowelizacja ustawy o podatku dochodowym, wprowadzająca tzw. kasowy PIT. Ustawa została już przyjęta przez Sejm, a obecnie znajduje się w Senacie. Jest to rozwiązanie skierowane do jednoosobowych firm, które może znacząco zmienić sposób rozliczania podatku dochodowego.

Główna zasada kasowego PIT zakłada, że przedsiębiorca zapłaci podatek dochodowy dopiero w momencie faktycznego otrzymania zapłaty za fakturę, a nie – jak w obecnym systemie – w momencie jej wystawienia. Dla wielu firm, które borykają się z opóźnieniami w płatnościach, może to być spore ułatwienie. Koszty uzyskania przychodów również będą rozpoznawane dopiero w momencie ich faktycznego poniesienia, co wprowadza spójność pomiędzy przychodami a kosztami

Dla kogo kasowy PIT?

Kasowy PIT skierowany jest do małych firm* prowadzących działalność jednoosobową. Aby móc skorzystać z tej metody rozliczenia podatku, przedsiębiorca musi spełnić określone kryteria:

  • limit przychodów: w roku poprzedzającym skorzystanie z kasowego PIT, przychody przedsiębiorcy nie mogą przekroczyć 1 miliona złotych
  • formy opodatkowania: nowelizacja dopuszcza stosowanie kasowego PIT zarówno przez przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej, jak i tych, którzy wybrali podatek liniowy lub ryczałt ewidencjonowany.
  • transakcje fakturowane: kasowy PIT będzie dotyczył wyłącznie transakcji dokumentowanych fakturami, co oznacza, że przedsiębiorcy rozliczający się z konsumentami (nieprowadzącymi działalności gospodarczej) nie będą mogli go stosować w takich transakcjach.
  • brak wspólników: rozwiązanie jest dostępne wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, więc spółki cywilne i jawne nie będą mogły z niego skorzystać.

Nie ma możliwości odwlekania zapłaty podatku w nieskończoność. Jeżeli należność nie zostanie uregulowana w ciągu dwóch lat od daty wystawienia faktury, przedsiębiorca będzie musiał uznać tę wierzytelność za przychód, nawet jeśli nie otrzymał zapłaty. Ma to zapobiegać nadużyciom i celowemu wydłużaniu terminów płatności.

Co z kosztami?

Koszty uzyskania przychodów będą rozliczane w momencie faktycznego ich poniesienia, czyli zapłaty za fakturę. Przepisy nie przewidują jednak możliwości rozliczania kosztów wynikających z transakcji z podmiotami powiązanymi metodą kasową. W takim przypadku przedsiębiorca musi rozliczyć koszty w momencie ich powstania, a nie zapłaty, co ogranicza korzyści z kasowego PIT w relacjach z powiązanymi firmami.

Ograniczenia i wyłączenia

Projekt przewiduje kilka istotnych wyłączeń z kasowego PIT:

  • brak zastosowania do transakcji z podmiotami powiązanymi
  • środki trwałe – metoda kasowa nie obejmuje sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W takich przypadkach przychód rozpoznawany będzie według dotychczasowych zasad, czyli w momencie sprzedaży.

Jak wybrać kasowy PIT?

Decyzja o przejściu na kasowy PIT będzie dobrowolna. Aby z niego skorzystać, przedsiębiorca będzie musiał złożyć oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego. Termin na złożenie tego oświadczenia mija 20 lutego roku podatkowego, w którym przedsiębiorca chce rozliczać się metodą kasową. Dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność termin ten wynosi 20 dni od rozpoczęcia działalności.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Obecnie projekt nowelizacji znajduje się w Senacie, gdzie mogą zostać wprowadzone niewielkie zmiany, ale nie przewiduje się większych modyfikacji treści ustawy. Po akceptacji przez Senat i podpisaniu przez Prezydenta, nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2025 roku.