To, czy jest się podatnikiem VAT w pewnych przypadkach zależy od decyzji podatnika, który może skorzystać ze zwolnienia. Są jednak sytuacje, kiedy podleganie VAT jest obowiązkowe.
Zwolnienie podmiotowe
Można z niego skorzystać gdy przychody (wartość sprzedaży) nie przekroczyły w poprzednim roku limitu 200 tys. zł. Do tego limitu nie wlicza się kwoty podatku oraz:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
- sprzedaży towarów i usług, zwolnionych przedmiotowo z VAT, z wyjątkiem m.in. transakcji związanych z nieruchomościami,
- sprzedaży towarów, które są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Rozpoczynając działalność w trakcie roku nie trzeba rejestrować się do VAT, gdy przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy – w proporcji do okresu sprzedaży – równowartości 200 tys.
Opłacanie VAT od początku prowadzenia działalności gospodarczej, niezależnie od wysokości przychodów jest obowiązkowe jeśli przedsiębiorca zajmuje się sprzedażą towarów lub usług wymienionych w ustawie o VAT. W takim przypadku trzeba rozliczać VAT nawet wtedy, gdy nie przekroczy się 200 tys. zł limitu sprzedaży.
Zwolnienie z VAT podmiotowe nie przysługuje, jeśli między innymi:
- sprzedajesz:
-
- towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (na przykład metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie)
- towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji
- w niektórych przypadkach: budynki, budowle lub ich części
- tereny budowlane
- nowe środki transportu
- przez Internet takie towary jak:
- preparaty kosmetyczne i toaletowe
- komputery, wyroby elektroniczne i optyczne
- urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego
- maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane
- hurtowo i detalicznie części do:
- pojazdów samochodowych
- motocykli
- świadczysz usługi:
-
- prawnicze
- w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego)
- jubilerskie
- ściągania długów, w tym factoringu
- nie posiadasz siedziby działalności gospodarczej w Polsce.
Zwolnienie przedmiotowe
Zwolnienie z VAT przysługuje niezależnie od wysokości obrotów, jeśli przedsiębiorca świadczy usługi lub sprzedaje towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy VAT. Korzysta wówczas ze zwolnienia przedmiotowego (ze względu na przedmiot działalności).
Zwolnienie przysługuje tylko, gdy świadczysz wyłącznie takie usługi jak – na przykład:
- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia – jeśli jesteś lekarzem, lekarzem dentystą, pielęgniarką, położną lub psychologiem
- usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym – jeśli jesteś nauczycielem
- usługi nauczania języków obcych
- usługi finansowe, w tym: zarządzania funduszami inwestycyjnymi; ubezpieczeniowe; w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji oraz innych zabezpieczeń transakcji; udzielanie kredytów i pożyczek, których przedmiotem są instrumenty finansowe.
VAT dobrowolny
Można w dowolnym momencie zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego (do 200 tys. zł) i płacić VAT dobrowolnie. Taki krok może być opłacalny, jeśli przedsiębiorca planuje większe zakupy i chce odliczyć VAT naliczony.
Przedsiębiorca zarejestrowany do VAT powinien w takim przypadku zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem okresu (miesiąca albo kwartału), w którym rezygnuje ze zwolnienia. Jeżeli dopiero rozpoczyna działalność, musi złożyć zawiadomienie przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.